نرم افزار طراحی مهندسی
در این پست قصد دارم مبحث جدیدی تحت عنوان نرم افزار را آغاز کنم. اهمیت آگاهی از نرم افزارهای مهندسی بر هیچ کس پوشیده نیست. ولی در این میان ممکن است سوال شود که از میان خیل عظیم نرم افزارهای موجود در یک زمینه کدام را انتخاب کنم. یا این که تاکنون نیاز خاصی به نرم افزارها نداشته ام و ممکن است در آینده هم با آن کار نکنم و فقط وقت و هزینه ای تلف شود. یا این که بهترین روش یادگیری نرم افزار چیست و از این دست سوال ها که بنده خود شاهد بودم حتی یک دانشجوی ارشد و قدیم ترها فارغ التحصیل ارشد با آن دست و پنجه نرم می کند.
اول لازم می بینم که مقدمه ای درمورد این که از چه دیدگاهی باید به این نرم افزارها نگاه شود، بگویم. درحدود پنجاه سال پیش و قبل از کاربرد گسترده رایانه ها، مهندسان هم چنان دستگاه طراحی می کردند، خط تولید راه اندازی می کردند، بارهای وارد بر یک سازه را تحلیل و بررسی می کردند. نمونه های زیادی می توان نام برد. از برج ایفل در فرانسه تا عمارت عالی قاپو یا مسجد شیخ لطف الله در ایران و ... . در حقیقت مهندسان آن زمان پیش از آن که مهندس باشند، عاشق بودند. عاشق طراحی و نوآوری. ( ناخودآگاه به یاد فیلم فاخر The imitation game افتادم) پس تمام مراحل از شکل گیری ایده، طراحی، تحلیل تا اجرا و ساخت همه توسط ذهن خلاق مهندسان انجام شده و بر روی کاغذ پیاده می شد. با پیچیده تر شدن سازه ها و دسترس بودن وسیله ای به نام رایانه که قادر بود کارهای تکراری را خیلی خوب انجام دهد، ایده استفاده از رایانه به عنوان همکار طراح مطرح شد. به همین دلیل گفته می شود CAD یعنی Computer Aided Design یا طراحی به کمک رایانه. بنابراین دانش و مهارتی باید وجود داشته باشد تا این ابزار کارآیی خود را اثبات کند. نکته دیگری که لازم است به آن توجه ویژه ای داشت آن است که آن دانش مهندسی کسب شده (مثلا در طول 4 سال کارشناسی) با آموختن مناسب نرم افزارهای مرتبط بروز پیدا می کند. این مساله ای است که در بعضی دانشگاه ها که سخت گیری بیشتری روی تئوری می شود دانشجوها با آن درگیرند. این می شود که دانشجو تسلط خوبی بر دروس مقاومت مصالح و طراحی اجزا دارد ولی قادر نیست یک قطعه ساده را طبق استاندارد طراحی و نقشه های ساخت آن را ارائه کند.
در این بخش مایلم یکی از نرم افزارهای طراحی به نام Solidworks را معرفی کنم. نرم افزارهای طراحی زیادی مانند Catia, Pro/Engineer, Inventor, NX پیشنهاد می شود. ولی در این بین به دلیل کاربری آسان (user friendly) و قابلیت بالا در موسسات آموزشی و دانشگاه های ایران با اقبال خوبی مواجه شده است. این نرم افزار براساس طراحی مهندسی ارائه شده است ولی سایر بخش های CAE و CAM را هم در حد قابل قبولی داراست. از ویژگی های جالب توجه آن گرافیک بالای نرم افزار است که امکان ارائه تصاویر با کیفیت از قطعه یا محصول نهایی با انواع و اقسام رنگ پردازی و پس زمینه فراهم می آورد. به همین دلیل متخصصان رشته طراحی صنعتی نیز از این نرم افزار بهره می برند. در پست های بعدی تلاش می شود جزییات بیشتری از این نرم افزار ارائه گردد.